Đối với cơ thể của trẻ, ở mỗi giai đoạn sẽ có nhu cầu sử dụng chất dinh dưỡng khác để thể phát triển. Vì vậy, bố mẹ cần xây dựng cho bé một chế độ ăn dinh dưỡng phù hợp để bé hấp thu chất dinh dưỡng tốt nhất. Bài viết hôm nay, Mom Shin sẽ chia sẻ đến bạn một vài thông tin về xây dựng chế độ dinh dưỡng cho bé, giúp con phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ.
Chi tiết chế độ dinh dưỡng cho cho bé theo từng độ tuổi
Chế độ dinh dưỡng cho bé được dựa trên các nguyên tắc dinh dưỡng dành cho người lớn. Bữa ăn của trẻ cũng cần được cung cấp đầy đủ protein, chất béo, chất xơ, vitamin và khoáng chất. Ở mỗi giai đoạn phát triển khác nhau thì nhu cầu về dinh dưỡng cũng sẽ khác nhau.
Dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh
Ở giai đoạn này hệ tiêu hóa, đường ruột của bé vẫn chưa được hoàn thiện và chế độ dinh dưỡng cho trẻ cũng khác hơn so với những người lớn. Từ 0-6 tháng tuổi, sữa là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời nhất cho trẻ. Lúc này mẹ có thể cho con bú mẹ hoàn toàn hoặc xen kẽ cùng sữa công thức nếu mẹ không đủ sữa. Tuy nhiên, mẹ không nên cho trẻ uống bất kỳ dạng chất lỏng nào khác ngoài sữa, thậm chí nước lọc cũng không nên cho uống.
Sữa là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời nhất của trẻ sơ sinh
Mẹ cũng nên lưu ý dạ dày của bé ở giai đoạn này vẫn còn rất nhỏ nên các bé dưới 1 tháng tuổi chỉ nên nạp khoảng 30ml sữa. Bé từ 2 tháng tuổi trở lên có thể nạp từ 60-120ml/ lần. Trong khi cho con bú, mẹ cũng để ý đến thái độ của bé, nếu thấy bé quấy khóc sau khi được cho ăn có thể bé còn đói và cần ăn thêm. Ngược lại, nếu bé lắc đầu đồng nghĩa với việc bé đã no và không cần thêm nữa.
Từ 4 – 6 tháng tuổi, giai đoạn này bé có thể bắt đầu ăn dặm, nếu trẻ đã sẵn sàng. Theo lời khuyên từ các chuyên gia thì chế độ ăn dặm của trẻ sơ sinh tốt nhất nên bắt đầu từ 6 tháng tuổi. Giai đoạn này, sữa vẫn là nguồn dinh dưỡng thiết yếu, tuy nhiên ăn dặm sẽ giúp trẻ làm quen được với mùi vị thực phẩm và chế độ ăn đặc hơn. Vì vậy, mẹ chỉ cần cho trẻ ăn một bữa trong ngày, không nên cho bé ăn quá nhiều ngay lần đầu sẽ khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa vì chưa thích nghi được thức ăn mới.
Chế độ dinh dưỡng dành cho trẻ từ 6-12 tháng
Trong giai đoạn từ 6 – 8 tháng tuổi, bố mẹ tập cho trẻ thích nghi dần với việc kết hợp thức ăn ngoài và uống sữa. Một số loại thức ăn mà bố mẹ có thể cho trẻ ăn như: khoai lang, cà rốt, … được nấu chín và nghiền nát. Trong giai đoạn đầu của thời kỳ tập ăn, ba mẹ nên cho bé thử từng muỗng nhỏ, sau đó tăng lượng thức ăn tùy theo nhu cầu của trẻ.
Từ 6 tháng tuổi mẹ nên cho bé ăn dặm
Từ 8 – 12 tháng tuổi, tần suất uống sữa của trẻ sẽ giảm xuống còn 3 – 4 lần mỗi ngày. Trong giai đoạn này, thực đơn của trẻ cần bổ sung thêm thịt được xay nhuyễn để cung cấp chất sắt. Bố mẹ nên đưa từng lượng nhỏ để trẻ tập quen dần.
Ngoài ra, mẹ nên lưu ý không cho trẻ ăn các loại thực phẩm như động phộng, nho khô,.. những loại hạt có thể gây nghẹn hoặc hóc khi ăn.
Dinh dưỡng cho trẻ từ 1 tuổi
Khi bé đã đủ 1 tuổi, lượng ăn dặm cần điều chỉnh lên phù hợp vì lúc này bé sẽ bú ít sữa hơn trước. Các chất dinh dưỡng từ thịt, rau, hạt ngũ cốc, trái cây,… sẽ cần thiết cho bé để đảm bảo đủ vitamin và khoáng chất. Ngoài ra, bé vẫn cần duy trì lượng sữa mẹ hoặc sữa công thức chứ không thay thế hoàn toàn bằng thức ăn.
Chế độ dinh dưỡng dành cho trẻ từ 2-5 tuổi
Giai đoạn từ 2 – 5 tuổi là thời điểm bé chuyển sang chế độ làm chủ trong bữa ăn của bản thân. Để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng trẻ ở độ tuổi này cần bổ sung những nhóm chất dinh dưỡng sau:
- Chất đạm: Thịt bò, thịt heo, thịt gà (ưu tiên thịt nạc); trứng, phô mai (2 ngày/tuần).
- Cá chứa chất béo Omega-3 tốt (ít nhất 2 lần/tuần): Cá thu, cá chép…
- Thực phẩm giúp lợi khuẩn: Những loại nước uống, sữa chua lên men tự nhiên (sử dụng 2 – 3 ngày/tuần).
- Rau củ quả: Bổ sung đa dạng các loại trái cây, rau củ.
Bố mẹ nên tăng lượng thực phẩm hợp lý tùy độ tuổi của bé vì nhu cầu sẽ tăng dần theo độ tuổi.
Những chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ
Một chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng sẽ cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. Dưới đây là những chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ:
Chất xơ
Chất xơ chứa hàm lượng lớn dinh dưỡng cho trẻ, giúp di chuyển khối phân dễ dàng hơn, do hạn chế được tình trạng táo bón cho cơ thể. Ngoài ra, chất xơ còn giúp tiêu hóa của trẻ được ổn định. Thêm một lợi ích khác vô cùng quan trọng khi bổ sung chất xơ là duy trì được cân nặng lý tưởng của trẻ.
Chất xơ
Chất đạm
Chất đạm đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ, giúp trẻ tăng cân và khỏe mạnh. Khi chế độ dinh dưỡng thiếu đạm sẽ khiến cơ thể của trẻ mệt mỏi, hay thậm chí trẻ còn bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển. Tuy nhiên nếu bổ sung quá nhiều đạm vào cơ thể của trẻ sẽ sản sinh ra nhiều chất độc ảnh hưởng không tốt cho gan và thận.
Chất đạm
Khoáng chất ( sắt, canxi, kẽm)
Kẽm và Canxi đóng vai trò cho sự phát triển toàn diện của trẻ, nếu không có 2 khoáng chất này trẻ sẽ bị còi xương, ốm vặt thường xuyên, hệ miễn dịch suy yếu và cơ thể chậm phát triển.
Khoáng chất
Kẽm tham gia trực tiếp vào quá trình tạo nên các enzyme thúc đẩy quá trình tổng hợp protein trong cơ thể. Trẻ dễ phát triển về chiều cao, cơ bắp, hệ miễn dịch,…
Omega 3
Bổ sung Omega 3 cho bé có thể mang đến một số lợi ích như: Làm tăng nồng độ cholesterol tốt, giảm nồng độ triglyceride, chất béo trong máu của trẻ. Hỗ trợ phát triển trí não, cải thiện thị lực và bảo vệ mắt của trẻ. Ngoài ra, nó còn giúp trẻ tăng cường khả năng ghi nhớ, phát triển tư duy và giúp bé học tập hiệu quả hơn.
Omega 3
Vì sao cần phải chú ý đến chế độ dinh dưỡng của trẻ
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, cả về thể chất lẫn tinh thần. Một chế độ dinh dưỡng cân bằng, đa dạng sẽ cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và toàn diện. Hơn nữa, chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp trẻ có hệ miễn dịch khỏe mạnh, phòng ngừa các bệnh tật.
Những vấn đề cần lưu ý khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho bé
Xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ không phải là điều dễ dàng. Tuy nhiên, ba mẹ cần lưu ý một số vấn đề sau để đảm bảo trẻ được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết:
Xây dựng chế độ ăn dinh dưỡng phù hợp với trẻ
Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng quyết định đến sự phát triển của bé. Bé sẽ được phát triển một cách thông minh, khỏe mạnh khi được bú mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời. Vì sữa mẹ giúp não bộ của bé được phát triển 1 cách toàn diện và giúp cho cơ thể xây dựng hệ miễn dịch kháng lại bệnh tật.
Với các bé bắt đầu giai đoạn ăn dặm từ 6 tháng tuổi trở lên và trẻ lớn, cha mẹ cần cung cấp cho bé chế độ ăn đầy đủ, cân đối, bổ sung đủ 5 thành phần dinh dưỡng. Chất đạm (thịt, cá, trứng,..),chất béo (bơ, dầu, phô mai..), tinh bột (khoai, gạo, nếp…), rau củ trái cây và sữa. Chất đạm, tinh bột và chất béo cung cấp năng lượng cho trẻ hoạt động. Các chất dinh dưỡng từ rau củ quả giúp cơ thể tăng cường sức kháng thể và khả năng miễn dịch như một hàng rào chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn vào cơ thể.
Dùng xen kẽ sữa công thức bên cạnh sữa mẹ
Đối với trẻ 6 tháng tuổi thì sữa mẹ là nguồn dưỡng chất tốt nhất. Sau đó, tùy vào nhu cầu của bé và thể trạng của mẹ mà có thể kết hợp thêm sữa công thức. Dù ở bất kỳ giai đoạn nào, sữa vẫn là nguồn cung cấp dưỡng chất dồi dào và cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Uống sữa thường xuyên sẽ cung cấp các dưỡng chất như vitamin D, A, B, canxi và nhiều vi dinh dưỡng khác. Ngoài ra, sữa giúp hệ xương của trẻ chắc khỏe, phát triển cơ và linh hoạt trong các hoạt động. Vì vậy, ba mẹ đừng quên thêm sữa vào khẩu phần ăn hàng ngày để con có đủ nguồn dưỡng chất thiết yếu, giúp bé phát triển mạnh khỏe.
Khuyến khích trẻ thường xuyên vận động
Vận động giúp trẻ phát triển trí não và cơ thể khỏe mạnh. Vì vậy, ba mẹ nên khuyến khích trẻ rèn luyện, duy trì thói quen vận động thường xuyên phù hợp với lứa tuổi và luyện tập các môn thể thao ngoài trời (từ 1-2 giờ mỗi ngày) để bé phát triển toàn diện cả về sức khỏe lẫn trí lực.
Dù ở độ tuổi nào thì trẻ cũng cần vận động vì vừa tiêu hao năng lượng dư thừa vừa giúp cơ thể thêm sảng khoái và sức đề kháng tăng lên, ăn uống ngon miệng hơn. Đồng thời, đây cũng là cách giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh và học hỏi các kỹ năng sống.
Hy vọng những chia sẻ trên của Mom Shin sẽ giúp bố mẹ sẽ có thêm những thông tin để có thể xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ em một cách hiệu quả hơn.